Zodra ik uit het vliegveld naar buiten loop en de warme droge lucht, vermengd met de geur van eucalyptus bomen en benzine, in adem, dan ben ik thuis. Het is nog vroeg in de ochtend 4.00 en de sterren staan nog helder aan de hemel. Ik ga op een richeltje zitten tussen twee palmbomen in en zit daar een uur en kijk naar de sterrenhemel en luister naar de geluiden van de vogels en de Israëli’s. Ik voel een diepe ontroering.
Als ik in Nederland ben, dan is er in de herfst een bepaalde geur die me zo aan Israël doet denken en binnen een split second ben ik daar, zie ik de bergen, de bomen en wandel ik als kind over het bekende paadje naar huis.
Iedereen heeft een diepe verbinding met het land waar je vandaan komt. Daar ligt je ziel, daar is je ziel mee verbonden. Het land waar je geboren bent. Sommige mensen leven een bepaalde periode in een ander land en raken daar dan mee verbonden. Mijn jeugd heb ik in Israël doorgebracht vanaf mijn 3e jaar, vandaar mijn diepe binding met Israël.
In de Indiaanse cultuur bestaat er een groot respect voor de voorouders en de geboortegrond. In systemisch werk wordt het ook zichtbaar hoe belangrijk het is voor mensen om verbinding te hebben met je achtergrond.
Systemisch werk heeft als uitgangspunt dat alles en iedereen uit het systeem een plek krijgt en niet buitengesloten wordt. Zo ook het land waar je vandaan komt of waar je gewoond hebt of waar een voorouder vandaan komt. Als familieleden uit eerdere generaties hun geboortegrond geen plek hebben gegeven, de plek niet eren, dan gaat de volgende generatie dit dragen. Ik heb eens een opstelling gezien van een vrouw die elke dag onrust voelde, er lag continu een soort deken over haar leven heen. Toen Indonesië in het veld werd geplaatst, werd ze diep geraakt. Het thuisland van haar oma, ze was er zelf nooit geweest en was er toch onbewust mee verbonden. Ze ervoer op dat moment een ongekende rust. En ze kon de sluimerende heimwee nu beter plaatsen.
Thuis
Alsof je een plek bereikt
Om je heen kijkt en weet
Dat je thuis bent.
Alsof je het kende
Voor je het zag, er geweest was
Voor je er zou komen
Zo thuis
Kees Spiering
Een land krijgt geen plek in het systeem als de persoon die er vandaan komt door de omstandigheden niet heeft kunnen rouwen of afscheid kunnen nemen. Als de cultuur van het nieuwe land het niet toestaat om ruimte te maken voor de oorspronkelijke cultuur. Als er wel gerouwd is en er is een plek voor het land, dan kan je veel beter aankomen in het nieuwe land.
Ook voor kinderen die geadopteerd zijn, is het zo belangrijk als het land en het volk van oorsprong een plek krijgen in hun leven. Sommige kinderen kiezen er op de duur voor hun oorspronkelijke naam weer aan te nemen. Daarmee eren ze het land van oorsprong en hun biologische ouders. Soms ervaren deze kinderen een continue heimwee in zich, een heen en weer – gevoel: “waar hoor ik echt thuis.” Als beide landen geëerd worden, het oorspronkelijke en het nieuwe dan komt er meer rust in hun leven.
Als 3 jarige verhuisde ik naar Israël, ik was te jong om bewust afscheid te nemen van Nederland en om te rouwen over alles wat ik achterliet. Ik heb me sterk gehecht aan Israël, maar ‘vergat’ Nederland. Om Israël heb ik wel kunnen rouwen en dit land voelt als een Geliefde waar ik soms naar terug wil. Nu ik bewust ben van mijn gemiste rouw toen ik 3 jaar oud was, kan ik Nederland veel meer een plek geven en hier beter aarden.
Mensen die ergens anders vandaan komen en in een nieuw land leven en beide landen een plek hebben gegeven, zullen wel altijd leven met een gevoel van tussen twee landen staan. Als je in het ene land bent, verlangt er iets in je naar het andere land en ook omgekeerd. Zoals Jacob Israël de Haan zo mooi verwoordt:
Die te Amsterdam vaak zei ‘Jeruzalem’
En naar Jeruzalem gedreven kwam,
hij zegt met een mijmrende stem: ‘Amsterdam, Amsterdam’.
Ook ik heb daarmee te leven. Het gevoel van niet helemaal weten waar ik thuis hoor. Maar het is wel stil in mij geworden: omdat het allemaal een plek heeft gekregen. En ik voel me rijk, rijk met twee landen en twee culturen. Twee Geliefden die me na staan.
